Clubondersteuning in jouw gemeente

Waarom als gemeente investeren in clubondersteuning?

Definitie van clubondersteuning

Om antwoord te kunnen geven op deze vraag is het goed om eerst helder te hebben wat we bedoelen met clubondersteuning. Bij ondersteuning aan sportclubs kun je denken aan:

• Persoonlijke begeleiding en advies
• Trainingen, cursussen en workshops
• Online tools en e-learnings
• Subsidies, fondsen en programma’s

In dit document hebben we het primair over de eerste vorm: de inzet van een professional bij een sportclub, ter ondersteuning van het bestuurlijk-organisatorisch en/of sporttechnisch beleid en/of  maatschappelijke activiteiten, met als doel de zelfredzaamheid van de club vergroten. Deze professionals kunnen op basis van de gesprekken met de club gebruikmaken van het aanbod (denk aan trainingen, online tools en subsidies).

Het belang van vitale sportclubs

Sporten en bewegen zijn cruciale ingrediënten voor het vitaler maken van inwoners. Samen sporten en bewegen mensen langer dan alleen. En samen sporten en bewegen gebeurt voornamelijk bij sportclubs (verenigingen en ondernemende sportaanbieders). Ongeveer de helft van de inwoners van Nederland sport al bij een sportclub (Zo Sport Nederland, 2023). Ook is er een sterke sociale verbinding op clubs met (groot)ouders, toeschouwers en vrijwilligers. Hierdoor is het clubleven vervlochten in de cultuur van Nederland. Het vertegenwoordigt een onschatbaar sociaal kapitaal. Kortom, sportclubs vormen hét fundament van sporten en bewegen en zijn onmisbaar voor vitaliteit en leefbaarheid in elke gemeente in heel Nederland. 

Waarom juist nu investeren in clubondersteuning?

Focus op het versterken van de vitaliteit van sportclubs met de inzet van clubondersteuning draagt bij aan de realisatie van het gemeentelijk beleid voor een vitalere gemeenschap. Het is de samenloop van een aantal factoren die ervoor zorgt dat juist nu clubondersteuning extra nodig is. Ten eerste omdat het aantal mensen met overgewicht toeneemt. Als we niets doen, wordt dat probleem alleen maar groter. Bewegen is een belangrijk onderdeel van de oplossing. Ten tweede omdat de wereld aan het veranderen is. De behoeften van mensen veranderen en clubs zoeken hulp om de match te blijven maken. Daarnaast is er de toenemende druk op clubbestuurders, door steeds complexere wet- en regelgeving.

Kenmerken van succesvolle clubondersteuning

De praktijk laat zien dat clubondersteuning een belangrijke bijdrage levert aan de vitaliteit van sportclubs. Vitale sportclubs zorgen ervoor dat sporten en bewegen toegankelijk is en blijft, waardoor mensen kunnen gaan of blijven sporten en bewegen. Dit draagt bij aan de vitaliteit en leefbaarheid van dorpen, wijken en steden. Om dit effect te bewerkstelligen, is de inzet van lokale clubondersteuners nodig die:

• De sportclubs kennen en weten wat er speelt;
• vragen van de clubs weten te koppelen aan het beschikbare ondersteuningsaanbod vanuit onder meer sportbonden, gemeenten, landelijke organisaties en commerciële partijen;
• het gemeentelijk beleid kennen en clubs betrekken bij het realiseren van gemeentelijke doelen;
• meten om te weten (Draagt ondersteuning bij aan vitaliteit van de club? Wat zijn de effecten van ondersteuning? Zijn de juiste hulpvragen in beeld? Et cetera).

Stappenplan: clubondersteuning succesvol inzetten

Om je gemeente te helpen om aan de slag te gaan met clubondersteuning, vind je hieronder een aantal stappen. De adviseur lokale sport in jouw regio kan je helpen om deze stappen te doorlopen.

Stap 1: Bepaal het beleidsmatige vertrekpunt 

Formuleer vanuit welke beleidsdoelen clubondersteuning wordt ingezet en waartoe het moet leiden. In relatie tot welke domeinen of beleidsterreinen wil je inzetten op clubondersteuning? Denk aan het sociaal domein en de beleidsterreinen vitaliteit, sporten en bewegen..

Stap 2: Bepaal samen de behoefte

Werk samen met belanghebbenden bij het formuleren van de visie op clubondersteuning. Dit zorgt ervoor dat de visie breed gedragen wordt en aansluit bij de behoeften van de gemeenschap.

Stap 3: Formuleer meetbare doelen

Stel duidelijke, meetbare doelen op voor de ondersteuning van sportclubs. Deze doelen kunnen variëren van het verbeteren van sportfaciliteiten tot het verhogen van het aantal leden, het creëren van aanbod voor kwetsbare doelgroepen en het bevorderen van inclusiviteit. Prioriteer deze doelen op basis van de behoeften van de clubs en de beschikbare middelen van de gemeente.

Stap 4: Bepaal leidende principes

Al zijn alle middelen voorhanden, zelfs dan is het niet realistisch dat iedere club effectief ondersteund kan worden. Bepaal daarom vooraf welke principes leidend zijn voor het inrichten van clubondersteuning. Vragen die je daarbij kan stellen zijn: waar en waarmee willen we het verschil maken? Zijn we er voor iedere club of moeten we keuzes maken? En zo ja, op basis waarvan?

Stap 5: Bepaal kwaliteitsindicatoren

Kwaliteit van de clubondersteuning is bepalend voor het succes. Clubondersteuner zijn is een vak! Stel daarom de volgende vragen en bepaal hierop je koers:

• Wie gaat het uitvoeren? Een uitvoeringsorganisatie of een andere partij? 
• Welk profiel clubondersteuners hebben we nodig?
  Hoe zorgen we voor de ontwikkeling van clubondersteuners?
• Welke ondersteuningsinstrumenten zetten we in?
• Hoe laten we zien wat clubondersteuning oplevert en of het beoogde effect wordt behaald? 

Meer weten of aan de slag?

Ga naar www.sportakkoord.nl/vitale-sportaanbieders/ voor meer informatie over het effectief inzetten van clubondersteuning. Of neem contact op met de adviseur lokale sport in jouw regio.