Bewegen is een krachtig middel om de lichamelijke, mentale en sociale gezondheid te verbeteren. Bovendien komt op het gebied van gezondheid steeds meer aandacht voor preventie. De ‘kracht van voorkomen’ wordt steeds duidelijker en de inzet op preventie kan helpen de zorg betaalbaar te houden. Kortom, het is niet zo gek dat steeds meer lokale partijen de brug slaan tussen de werelden van sport en zorg.
Dit loopt uiteen van samenwerken rondom het doorverwijzen van patiënten naar sport- en beweegaanbod tot het zelf organiseren van bijvoorbeeld een Nationale Diabetes Challenge. Wat kunnen we van bestaande initiatieven leren en hoe helpt deze inspiratie jou bij samenwerking in jouw omgeving? We vroegen de mensen achter vijf samenwerkingsinitiatieven tussen sport en zorg onder andere naar:
- de aanleiding om samen te werken
- de werkwijze bij het opzetten van de samenwerking
- struikelblokken
- successleutels
Praktijkvoorbeeld 1: de beweegmakelaars in Deventer
Het Deventer Ziekenhuis en de Huisartsen Coöperatie Deventer en Omstreken (HCDO) werken samen met Sportbedrijf Deventer. Deze samenwerking draait om de inzet van beweegmakelaars om inactieve mensen in beweging te krijgen. Het ziekenhuis en de huisartsenpraktijken verwijzen patiënten door naar deze beweegmakelaars, waarna zij met ze gaan bewegen. De eerste resultaten laten zien dat het zorgverbruik lijkt af te nemen.
Aanleiding voor deze samenwerking was dat het Deventer Ziekenhuis patiënten meer wilde laten bewegen. Vanuit het ziekenhuis was er alleen geen zicht op het lokale beweegaanbod. Daarom werd zochten ze de samenwerking met Sportbedrijf Deventer. Daar was kennis en kunde aanwezig over het aanbod en over het in beweging krijgen van mensen. Uiteindelijk is het project ondergebracht in het al bestaande netwerk Samen Gezond in Deventer. Dit is een netwerk waar onder meer de HCDO, het ziekenhuis en de gemeente aan deelnemen.
Praktijkvoorbeeld 2: het Beweeghuis in Limburg
Het Beweeghuis is een samenwerking tussen medisch specialisten, huisartsen, fysiotherapeuten en beweegprofessionals. Een onderdeel van deze samenwerking is de Stadspoli in Maastricht. De huisarts verwijst mensen met klachten aan het bewegingsapparaat door naar deze poli, die middenin de stad en buiten het ziekenhuis ligt. Vanuit hier worden cliënten doorverwezen naar de medisch specialist, fysiotherapeut of beweegcoach van Maastricht Sport. Daar biedt een beweegcoach twaalf weken lang intensievere begeleiding of helpen ze de cliënt passend regulier aanbod te vinden en waarbij deze twaalf weken op afstand wordt begeleid.
Bij het opzetten van Beweeghuis is een duaal programmamanagement opgesteld vanuit het ziekenhuis en de eerstelijnszorg. Vanuit de verschillende partners zijn projectleiders benoemd. Alle betrokken partijen hebben een rol in (deel)projecten binnen het totale concept. Het doel van het Beweeghuis is tweeledig. Enerzijds draait het om vermindering van beweegklachten en pijn en het voorkomen van toekomstige klachten en operaties. Anderzijds is het doel om de zorg toegankelijk en betaalbaar houden door mensen met beweegklachten zo snel mogelijk bij de juiste (beweeg-)zorgprofessional te brengen.
Praktijkvoorbeeld 3: de Tielse Wandel Challenge
In Tiel loopt een regionale aanpak van de Nationale Diabetes Challenge. Het Eerstelijns Centrum Tiel (ECT) is hierbij de lokale spin in het web in samenwerking met de Bas van de Goor Foundation. Naast huisartsenpraktijken doen verschillende zorgorganisaties mee, zoals het ziekenhuis en verpleeghuis. Vanuit verschillende zorgpartners (zoals de huisartsenpraktijk, fysiotherapeut en het wijkcentrum) worden deelnemers geworven voor de wandelgroepen. Hier bewegen de diabetespatiënten onder begeleiding en leggen ze verschillende afstanden af. De insteek is laagdrempelig en gericht op in de buurt bewegen met daarbij veel aandacht voor het sociale aspect.
Praktijkvoorbeeld 4: beweegcoach van Rotterdam Sportsupport
Om de werelden van sport en zorg te verbinden, zette Rotterdam Sportsupport het digitale platform Beweegcoach op. Dit platform biedt een overzicht van al het laagdrempelige sport- en beweegaanbod in Rotterdam, gericht op mensen die niet of nauwelijks bewegen. Zorgprofessionals zoals huisartsen, fysiotherapeuten en diëtisten zoeken hierop in de spreekkamer samen met de cliënt naar passend aanbod. De zorgprofessional meldt de cliënt vervolgens direct aan, waarna deze wordt uitgenodigd door de sport- of beweegaanbieder. Zij maken samen een afspraak voor een proefles. Mocht de cliënt mee willen doen, dan worden – dankzij een collectieve deal met de zorgverzekeraar – de eerste 16 weken van het aanbod betaald. Kortom, alles is erop gericht om de stap naar bewegen zo klein mogelijk te maken.
Ook voor zorgprofessionals verlaagt Beweegcoach de drempel om cliënten in beweging te brengen. Rotterdam Sportsupport selecteert namelijk zelf het aanbod om de kwaliteit te waarborgen en de zorgprofessionals worden ondersteund door een servicepunt. Ook het overzicht en de mogelijkheid snel en gemakkelijk door te verwijzen naar beweegaanbod, werken drempelverlagend. Oftewel, niet alleen komen door het platform Beweegcoach steeds meer inactieve Rotterdammers in beweging, ook weten de zorg en de sport elkaar steeds beter te vinden.
Praktijkvoorbeeld 5: multidisciplinair samenwerken in Veenendaal
In Veenendaal is preventie een belangrijk thema. Daarbij wordt de verbinding gelegd tussen het medische domein en het zorgdomein. Zo verwijzen zorgprofessionals gericht en veelvuldig door naar passend aanbod of passende begeleiding in het sociaal domein. Denk aan thema’s als bewegen, voeding, slaap en ontspanning.
Eerstelijns Zorgverleners Veenendaal (ESV) is bij deze samenwerking een belangrijke sleutelfiguur. Zij coördineert en faciliteert de zorg rondom preventie. Eén initiatief waar wordt samengewerkt is de GLI Beweegkuur. Daarbij wordt ook de koppeling gemaakt met bewegen, bijvoorbeeld via de buurtsportcoach en beweegactiviteiten.
Samenwerken aan sport en bewegen in de wijk
Gezond opgroeien en vitaal ouder worden vraagt om samenwerking in de wijk, ook op het gebied van sport en bewegen. Daar valt nog een wereld te winnen. De online Wijktekening van Kenniscentrum Sport & Bewegen helpt professionals in onder meer de domeinen sport, onderwijs, zorg en welzijn om elkaar te vinden. Ook biedt de Wijktekening een format waarmee je een lokaal overzicht kunt maken van relevante contactpersonen. Met het lokale beweegnetwerk in kaart versimpel je het doorverwijzen naar sport- en beweegaanbod en doorverwijzing tussen professionals en organisaties.
Benieuwd naar de Wijktekening en hoe dit jou kan helpen? Bekijk de Wijktekening hier.
Hoe kun je samenwerken?
Ben je geïnspireerd door de praktijkvoorbeelden en wil jij ook aan de slag met een soortgelijke samenwerking? Bekijk dan de tipkaart Samenwerken met de sport- en beweegsector: hoe pak je dit aan als zorgverlener?
Heb je zelf een inspirerend praktijkvoorbeeld dat je graag wilt delen? Neem dan contact op via info@kenniscentrumsportenbewegen.nl.
